Naoružan oštrim antiklerikalnim stavom u svom dugometražnom debiju, Silvano Agosti otkriva negativne posledice buržoasko-katoličkog odgoja i uspeva da pomiri uticaje Bergmana i francuskog novog talasa. Detalje sa Bošovog čuvenog triptiha, od kojeg pozajmljuje naslov, koristi kao svojevrsne epigrafe za "poglavlja" koja slede.
Karla (prelepa i sugestivna Ida Gali, potpisana kao Evelin Sjuart) i Karlo (natušteni Moris Rone) provode prvu bračnu noć u hotelu na italijanskoj rivijeri. Ona je u trećem mesecu trudnoće, a on je gnevan zato što nije ni želeo da se ženi. Razloge za prezir prema "svetoj zajednici" otkrivaju invazivni snovi, halucinacije i sećanja na turbulentno detinjstvo. Susret i preljuba sa misterioznom strankinjom (glamurozna Lea Masari u nemoj ulozi) dodatno pojačavaju Karlovu anksioznost.
Stavljajući sebe i gledaoca u poziciju glavnog (anti)junaka, reditelj gradi ikonoklastičnu psihološku dramu, čiji narativ je isprekidan neprijatnim vizijama, a atmosfera zagušljiva i zlokobna. Dijaloge potiskuje u drugi plan, a likovima se često unosi u lice, kao da kamerom želi da zabeleži šta u datom trenutku misle i osećaju. Ovakvim postupkom neprekidno podiže tenziju, prepuštajući vas sumornim slikama iz Karlove podsvesti i tek svijenog, a već zapuštenog ljubavnog gnezda / kaveza.
Uprkos vatikanskoj cenzuri, odnosno odstranjivanju dvadesetak minuta iz originalne verzije, Vrt užitaka i danas deluje provokativno. Venčanje koje izgleda kao uvertira za crnu misu i vragolasta evharistija u vlažnom podrumu, sa razapetom lutkom kao zamenom za Hrista, jasan su odraz gamofobije i revolta izazvanog strogim religioznim vaspitanjem.
Podjednako upečatljiva je i scena snošaja između enigmatične dame i Karla, više nalik na borbu ili čak deo kakvog nasilnog rituala, zahvaljujući glasnoj i uznemirujućoj muzičkoj numeri u inače diskretnom skoru Enja Morikonea. Vredan pomena je i "drski" intermeco, koji pruža trenutak predaha i simbolizuje Karlovu unutrašnju borbu - jukstapozicija povorke ministranata i mladih na rok-žurci. A teško je zaboraviti i Karlin pogled u poslednjem kadru, na granici "između prekora i poziva u pomoć", kako primećuje Marko Makuloti u recenziji za B-Movie Zone. Aldo Skavarda, koji nekoliko godina ranije sarađuje sa Antonionijem na Avanturi, za Agostija čini isto što i Sven Nikvist za Bergmana - njegova fotografija je elegantna i evokativna.
Karla (prelepa i sugestivna Ida Gali, potpisana kao Evelin Sjuart) i Karlo (natušteni Moris Rone) provode prvu bračnu noć u hotelu na italijanskoj rivijeri. Ona je u trećem mesecu trudnoće, a on je gnevan zato što nije ni želeo da se ženi. Razloge za prezir prema "svetoj zajednici" otkrivaju invazivni snovi, halucinacije i sećanja na turbulentno detinjstvo. Susret i preljuba sa misterioznom strankinjom (glamurozna Lea Masari u nemoj ulozi) dodatno pojačavaju Karlovu anksioznost.
Stavljajući sebe i gledaoca u poziciju glavnog (anti)junaka, reditelj gradi ikonoklastičnu psihološku dramu, čiji narativ je isprekidan neprijatnim vizijama, a atmosfera zagušljiva i zlokobna. Dijaloge potiskuje u drugi plan, a likovima se često unosi u lice, kao da kamerom želi da zabeleži šta u datom trenutku misle i osećaju. Ovakvim postupkom neprekidno podiže tenziju, prepuštajući vas sumornim slikama iz Karlove podsvesti i tek svijenog, a već zapuštenog ljubavnog gnezda / kaveza.
Uprkos vatikanskoj cenzuri, odnosno odstranjivanju dvadesetak minuta iz originalne verzije, Vrt užitaka i danas deluje provokativno. Venčanje koje izgleda kao uvertira za crnu misu i vragolasta evharistija u vlažnom podrumu, sa razapetom lutkom kao zamenom za Hrista, jasan su odraz gamofobije i revolta izazvanog strogim religioznim vaspitanjem.
Podjednako upečatljiva je i scena snošaja između enigmatične dame i Karla, više nalik na borbu ili čak deo kakvog nasilnog rituala, zahvaljujući glasnoj i uznemirujućoj muzičkoj numeri u inače diskretnom skoru Enja Morikonea. Vredan pomena je i "drski" intermeco, koji pruža trenutak predaha i simbolizuje Karlovu unutrašnju borbu - jukstapozicija povorke ministranata i mladih na rok-žurci. A teško je zaboraviti i Karlin pogled u poslednjem kadru, na granici "između prekora i poziva u pomoć", kako primećuje Marko Makuloti u recenziji za B-Movie Zone. Aldo Skavarda, koji nekoliko godina ranije sarađuje sa Antonionijem na Avanturi, za Agostija čini isto što i Sven Nikvist za Bergmana - njegova fotografija je elegantna i evokativna.
No comments:
Post a Comment