Aug 23, 2012

Thinking and Drawing: Nihon no Shinseki Art Animation (2005)

DVD antologija Thinking and Drawing distributerske kuće Image Forum (nekada Underground Center) sastoji se, kao što podnaslov kaže, od umetničkih animiranih filmova iz Japana. Devet visokostilizovanih minijatura na tragu su eksperimentalnih filmića Kōjija Yamamure, Davida Lyncha i istočnoevropskih animatora. Nastale su u periodu 1999-2005, a odlikuju se zapanjujućom tematskom raznolikošću, naročito ako uzmemo u obzir dužinu ili, bolje rečeno, kratkoću njihovog trajanja. Potpisuje ih sedmoro autora čiji se pristup stvaralaštvu drastično razlikuje od onog koji poslednjih godina diktira anime industrija.

Pošto dame imaju prednost, kompilaciju otvara Ga no Iru Tokoro (A Place Where There Are Moths, 2001) u kome se Mika Seike bavi ekološkim problemima u japanskom velegradu, opisujući sukob između ljudske tvorevine, jednoličnog stambenog bloka nalik Tetrisu, i prirodnog okruženja, oličenog u drvetu čije se lišće preobražava u narandžaste moljce. Sredovečna domaćica zarobljena je u sopstvenom stanu, betonskoj kutiji koju opsedaju spomenuti insekti, pa se ovo ostvarenje može posmatrati i kao feministička alegorija kojom se naglašava sputanost žene u tradicionalnom društvu. U podjednako aluzivnom i još nadrealnijem Nisou no Kuzu (Dialogue Between Two, 2004), rediteljka istražuje odnos između suprotnih polova putem nemog razgovora koji vode devojka na dnu jezera i mladić pokraj drveta. Neobična komunikacija, obeležena nerazumevanjem i različitim pogledima na svet, odvija se na metaforičkom nivou, slanjem poruka obavijenih ljušturom simbola (riba, leptir, seme, suza, jaje i trn). Mikini idiosinkratični kolaži, sačinjeni od skeniranih i kompjuterski obrađenih fotografija, poseduju zrnastu teksturu novinskih isečaka ili smetnji na televizoru, a uokvireni su minimalističkim zvucima poput gličeva.

Ga no Iru Tokoro (gore) / Nisou no Kuzu (dole)

Udeo mašte u kreativnom procesu, samointrospekcija tvorca i njegova neraskidiva veza sa delom koje se rađa prikazani su "misaonom petljom" u Kangaeru Renshu (Imagination Practice, 2003) Suwamija Nogamija. Naizgled beskrajno smenjivanje kadra u kome vidimo umetnika ispred otvorenog prozora i autoportreta na stolu upućuje na cikličnost kakva je oličena u Uroborosu, a ispraćeno je monotono komičnim "muzičkim skorom" koji podseća na preskakanje gramofonske ploče uz sporadično "oglašavanje" opruge, baš kao ono iz Looney Tunes crtaća. Osnovnim bojama akcentovani su detalji - nebo, okvir, olovke i gumica.

 Kangaeru Renshu

Sablasno beli Yukidoke (The Thaw, 2004) i nešto mračniji Shinsatsu Shitsu (Consultation Room, 2005) mogu se okarakterisati kao "feel bad" kraljevi antologije. Osvrćući se na strahove od odbacivanja, bolesti, deformisanosti i smrti, Kei Oyama stvara uznemirujuću atmosferu koja priziva Lynchove Six Figures Getting Sick (1966) i Eraserhead (1977). Turoban zvučni dizajn i izobličeni likovi, čija meka, ranjiva i delimično zamagljena tela neprekidno pulsiraju, izazivaju osećaj mučnine i depresije, ali su neosporno lepi i nadahnjujući u svojoj grotesknosti.

Yukidoke (gore) / Shinsatsu Shitsu (dole)

Kontemplativni i opuštajući stop-motion Heya/Keitai (Gestalt, 1999) predstavlja hipnotišući ples linija i oblika u pratnji opojnog orguljskog preludijuma BWV659 Johanna Sebastiana Bacha. Za izvođenje ove prostorne geometrijske apstrakcije, koja neretko zalazi u domen optičkih varki, Takashi Ishida je utrošio čitavih dvanaest meseci, oslikavajući zidove i pod prostorije i pri tom snimajući svaki potez. Očaravajuć rezultat u skladu je sa uloženim trudom i vremenom, a deluje kao zaboravljeni biser iz 70-ih.

Heya/Keitai

Košmarni i crnohumorni U-SA-GUI (2002) Tetsujija Urashigea počinje citatom iz Brillat-Savarinovog traktata La Physiologie du Goût (Fiziologija ukusa), koji sugeriše da konzumiranje pojedinih vrsta mesa vrši značajan uticaj na snove. Dva bela zeca igraju neobičnu društvenu igru, pri čemu ilustracije na poljima određuju ono što njihova zarobljenica, devojka sa povezom preko očiju, treba da pojede. Ukoliko pogodi, pljuje kockicu i na taj način utiče na dalji tok igre, odnosno na sledeći potez zloćudnih krznenih čuvara. Sjajna vizuelizacija, morbidna atmosfera i nepredvidljivi preokreti (osim možda onog u epilogu) pružaju kratkotrajan, ali nezaboravan doživljaj, najverovatnije poručujući da zečetinu ne bi trebalo konzumirati pre spavanja.

U-SA-GUI

Najduži na DVD-u je sedamnaestominutni Yami o Mitsumiru Hane (A Feather Stare at the Dark, 2003), čija izrada je trajala neverovatnih osam godina. Tehnika koju Naoyuki Tsuji primenjuje je u neku ruku destruktivna, jer svaki sledeći frejm podrazumeva delimično brisanje prethodnog, kao kod Piotra Dumałe, s tim što je grebanje po gipsanoj podlozi zamenjeno crtanjem ugljenim štapićima na papiru. Dopuštajući trenutnoj inspiraciji da ga vodi, reditelj isporučuje smelu, psihodeličnu, uvrnutu i perverznu bajku, koja dekonstruiše mit(ove) o postanku sveta. Nemoguće ju je prepričati, ali je zato treba videti.

Yami o Mitsumiru Hane

Kompilaciju zaokružuje simpatična fantazija Kaidan (2003), za koji je Norihito Iki inspiraciju potražio u narodnim predanjima rodne zemlje. Koristeći crno-bele fotografije kao pozadine i kombinujući ih sa pojednostavljenom dvodimenzionalnom animacijom, Iki opisuje jedan vreli letnji dan u životu radoznale devojčice koja dolazi u susret sa natprirodnim, tj. sa entitetom zaglavljenim između ovog i onog sveta. U blizini šintoističkog hrama, ona nailazi na poluraspadnuti leš žabe, čiji duh joj nadalje ne da mira. Eterični skor besprekorno se uklapa u nesvakidašnji splet slika.

Kaidan

No comments:

Post a Comment