Uz ostvarenja Suna no onna (Žena u pesku, 1964) i Tanin no kao (Lice drugoga, 1966), Teshigaharin dugometražni prvenac Otoshiana (Klopka, 1962) važi za jedno od najuspešnijih dela u japanskoj kinematografiji i označava početak plodonosne saradnje reditelja, inače multitalentovanog umetnika, sa književnikom i scenaristom Kōbōm Abeom, kompozitorom i teoretičarem Tōruom Takemitsuom i direktorom fotografije Hiroshijem Segawom.
Alegorična priča o rudarskoj industriji na ivici propasti i običnim ljudima koji nisu u stanju da se odupru "višim silama" predstavljena je kroz bizaran i oporim humorom začinjen spoj socijalne drame, krimi-trilera i misterije metafizičkih dimenzija. S obzirom na to da se bavi moralnim propadanjem čovečanstva, kao i egzistencijalnim pitanjima očajnih i potčinjenih pojedinaca u savremenom društvu, ona ni danas nije izgubila na vrednosti. Ukoliko se usudite da zagrebete ispod njene površine, uvidećete da se malo toga istinski promenilo tokom poslednjih pedesetak godina.
Posmatrajući društvene probleme kroz prizmu folklornih mitova, Teshigahara znalački balansira na granici između surovog realizma i nadrealizma (u nedostatku boljeg izraza) i stvara idiosinkratičnu "dokumentarnu fantaziju" opresivne atmosfere. Kako bi naglasio beznadežan položaj glavnog junaka, neimenovanog kopača koji poput dezertera beži sa radnog mesta pod okriljem noći, primenjuje potresne arhivske snimke, a potom ga, jadnog, bednog i anonimnog, dovodi u bezizlaznu situaciju nakon ubistva. Ne dozvoljava mu da dođe do željenih odgovora i pridružuje ga izgubljenim dušama koje, nalik hipnotisanim pantomimičarima, nastavljaju besmislenu borbu za preživljavanjem čak i u smrti. Potkopavajući gledaočeva očekivanja, rudarevog sinčića tretira kao maglovitu ličnost, čija je reakcija na gubitak oca zastrašujuće neemotivna, do te mere, da je moguće povući paralelu između njega i ubice, enigmatičnog muškarca u belom odelu.
Izvesna nelagodnost koju izaziva Abeov košmarni (kafkijanski) scenario potcrtana je temom voajerizma, nepodnošljivim vremenskim uslovima u kojima se odvija radnja i minimalističko-kakofoničnim skorom kojim Takemitsu suptilno obavija upečatljive crno-bele slike. Vrhunska kompozicija kadrova otkriva skromnu lepotu prljavštine, odnosno sumornog okruženja (blatnjave bare, napuštene varošice, čeličnih konstrukcija) i tragova paklene vrućine na bespomoćnim likovima. U harmoničnom odnosu promišljenog narativa, atraktivne vizuelizacije i uznemirujuće muzičke podloge ogleda se jasan dogovor između četvorice vizionara.
ovo mi je promaklo...asocira na belu tarra tj. ispravnije rečeno verovatno se bela naslanja na hiroshija?
ReplyDeleteIskreno, ne znam da li je Teshigahara uticao na Bélu. Od Tarrovih filmova gledao sam samo "Werckmeister harmóniák" i čini mi se da je isti od "Klopke" hladniji i depresivniji...
DeleteVariety's Peter Debruge also noted how the narrative provided "little to cling to", but wrote: "Like Hiroshi Teshigahara's life-changingly profound The Woman in the Dunes ...
ReplyDeletesad samo da mi ponude da pišem za variety
to piter kaže na temu tarinog turinskog konja
ReplyDeleteNe mislim da postoji veza između ova dva autora. Prva polovina Tarove filmografije su socijalne drame rađene gotovo dokumentaristički, ali bez bilo kakve, ili bar jasne, metaforičnosti. Tek u drugom delu karijere snima alegorične filmove, ali sada sa manje izraženom socijalnom komponentom. Sa druge strane Tešigaharini filmovi su fantazmagorični (nadrealni), otkačeni na japanski način, manje mračni i bez predugih kadrova svojstvenih za Tara.
ReplyDeleteNije puka slučajnost da NGboo gleda i piše o Hirošijevim filmovima, a preskače Beline.