Kinoskop u Čačku

Na poziv Predraga Živkovića, kustosa Umetničke galerije Nadežda Petrović u Čačku, Marko Milićević i ja predstavili smo dosadašnji rad Kinoskopa, međunarodnog festivala analognog eskperimentalnog filma, 14. novembra ove godine. U nastavku možete pročitati kustoski tekst o 12 filmova koje smo izabrali za malobrojnu, ali zainteresovanu publiku, ilustrovan nekolicinom fotografija sa projekcije.

***

Za ovu priliku pripremili smo dvanaest kratkometražnih filmova koji su bili prikazani tokom prve tri godine festivala, nastojeći da obuhvatimo što je više moguće tematskih celina. Eklektičan program započinjemo ostvarenjem Ektadome čiji naslov je neologizam nastao od Kodak-ovog brenda Echtachrome i „dome“ što se prevodi kao kupola, a potiče od naziva hamburškog luna-parka gde su pokretne slike zabeležene. Putem razigrane montaže, kao i dijaloga između neonskog svetla i noćnog mraka, nemačka rediteljka Laura Trager postiže gotovo hipnotički efekat, pozivajući gledaoca u treperavi svet snažnih boja. Njen asistent, kamerman Kristofer Gorski, autor je sledećeg filma, Neprestana agitacija, koji u sinergiji melanholične elektronske muzike, strukturalne apstrakcije i momenata iz svakodnevnog života stvara odu prolaznosti. Tematski blizak, ali znatno energičniji je Zub vremena finskog režisera Hanua Nieminena koji nemirni duh panka donosi kroz dinamičan spoj pulsirajućeg skora i intervencija, odnosno grebanja i slikanja na traci.

Susu Laroš / Završiće se u suzama, 2018

Uz režanje distorzirane gitare, Brazilac Kristijan Šnajder nas u svojoj provokativnoj minijaturi Tako je bilo 90-ih vraća u vreme dial-up interneta, i rekonstruiše sex-chat između mladića i devojke, prekidajući ga pre „vrhnuca“ na vrlo duhovit način. Suptilniji, a možemo reći i duhovniji u prikazivanju obnaženosti je Džerod Majkl Sobotka koji dušu i sopstvo istražuje polazeći od jungovskog koncepta, te od čuvenog psihologa pozajmljuje termin Anima za naslov svog kontemplativnog opita. Multidisciplinarna umetnica egipatsko-francuskog porekla Susu Laroš kroji buntovničku poemu bez rime Završiće se u suzama u kojoj crno-bela fotografija abrazivne teksture i tmurni ambijentalni dronovi uspostavljaju začudnu atmosferu na tragu post-apokaliptične fikcije. Oslanjajući se na rane radove Dereka Džarmana i aludirajući na Poludnicu, vešticu iz predanja istočnoevropskih Slovena, Kamila Kuk u Utvarnom bluzu prepliće zlokobne kinegrame Albrehta Direra sa osmomilimetarskim snimcima žene u beloj haljini na sveže pokošenom polju, i na taj način evocira strahove iz detinjstva.

Britani Grejvli i Ken Lajnehan / Prolog za Tarot: Glena, 2018

Ezoterični motivi prisutni su i u Prologu za Tarot: Glena autorskog dueta Britani Grejvli i Ken Lajnehan, ali su ovde iskorišćeni u cilju ispoljavanja mitskog aspekta ličnosti, i ugrađeni u dvostruko eksponirane vinjete koje, nežno obavijene eteričnim vokalizacijama, dobijaju oniričku dimenziju. Domenu snova pripada i Alef Antonije Luksem koja opisuje konflikt između žene i njenog alter-ega, lisice, a najverovatnije pod uticajem avangardne psihodrame Maje Deren. U Svetlucanju, Austrijanka Beti Blic koja će i ove godine učestvovati na Kinoskopu sugestivno priziva priče o duhovima uz pomoć jednostavnih sinematskih trikova i krhkih staklenih struktura, napuštenih prostora i stop-motion animacije, ali i gotovo avetinjskih zvučnih pejzaža svog stalnog saradnika Dejvida Šuha.

Trio koji čine Nona Katusanu, Ketrin Kastro i Liza Gipsova bavi se aktuelnim temama izolacije i krize identiteta u prelepo uslikanoj monodrami Zora koja nam dopušta da zavirimo u spoljašnji i unutrašnji svet jedne usamljene žene, u sjajnoj interpretaciji Nikol Markez. A za kraj ostavili smo još jedan ženski portret, dokumentarac Čvorak sa severa Trevora Moučana i Denijela Gersona koji bez ijedne reči govore o životu na ivici siromaštva, produbljujući egzistencijalni ponor zimskim okruženjem u kanadskom gradu Vinipegu. Dinamičnom montažom i stilskim doskočicama oni nagoveštavaju da ipak nije sve tako crno.

Trevor Moučan i Denijel Gerson / Čvorak sa severa, 2019